Człowiek w teatrze życia codziennego…

Dzieje się tak dlatego, że owe informacje (statusy) ułatwiają zdefiniowanie sytuacji jednostki tudzież określenie jej oczekiwań. Dzięki tym informacjom wiemy jak się zachowywać wobec nowo poznanej osoby. „Wskazówki” czerpiemy zaś z jej zachowania, własnych stereotypów oraz innych znaków, wyrażanych chociażby za pomocą gestów.

Każdy człowiek działa w celu wyrażenia samego siebie – w sposób umyślny bądź mimowolny. Dana grupa społeczna, w której dopiero zaczyna funkcjonować, powinna zatem pozostać pod „jakimś” jego wrażeniem.

Istotnym aspektem jest tutaj tzw. wyrazistość jednostki, a mianowicie zdolność wywierania przez nią wrażenia. Wyraża się przez dwa rodzaje symbolicznej działalności:
– wrażenia, które przekazuje – symbole werbalne lub ich substytuty, stosowane w celu przekazywania informacji tudzież komunikowaniu w wąskim znaczeniu
– wrażenia, które wywołuje – działania, które inni mogą traktować jako indywidualne dla danej jednostki, przyjmując przy tym, że owe działania były podjęte z przyczyn innych niż przekazanie informacji.

Jednostka zawsze pragnie mieć kontrolę nad postępowaniem innych i ich reakcjami na jej zachowania. Zyskuje ją za pomocą wpływu na definicję sytuacji, którą formułują inni (wyrażając siebie w taki sposób, aby odbierane przez innych wrażenie doprowadziło ich do dobrowolnego działania zgodnego z jej planami). Mając na uwadze to, że człowiek ukazuje siebie zazwyczaj w jak najlepszym świetle, pozostali dzielą otrzymywane od niej świadectwa na dwie grupy:
– takie, którymi jednostka potrafi manipulować (zachowania werbalne)
– takie, które trudniej kontrolować – wrażenia wywoływane są sprawdzianem wiarygodności informacji zawartych w komunikatach werbalnych (zachowania niewerbalne).
komputery
Skoro jednostka ma skłonności do przedstawiania siebie w korzystnym świetle, to grupa albo uwierzy w jej przekaz albo będzie doszukiwać się potwierdzenia w jej gestach – to z kolei miałoby udowodnić zaprojektowaną przez jednostkę definicję sytuacji, np. kiedy gospodyni słyszy pochlebstwa na temat swojego gotowania, obserwuje częstotliwość podnoszenia łyżki czy widelca swoich gości do ust. W ten sposób sprawdza wiarygodność ich słów.

Czym jest tak naprawdę owa definicja sytuacji?

W obecności innych, zawsze dokonujemy projekcji własnej definicji. Takie samo działanie wykonuje dana grupa w stosunku do nas. Istnieje kilka wytycznych, odnoszących się do definicji sytuacji:

– wszystkie definicje są wystarczająco zgodne wśród jej uczestników, aby nie powstawały między nimi jawne sprzeczności

– każdy z uczestników tłumi swoje głębsze uczucia i komunikuje innym taki pogląd na sytuację, który wedle jego odczucia potrafią oni zaakceptować

– przy tworzeniu definicji sytuacji mamy do czynienia z podziałem pracy – każdemu uczestnikowi pozwala się ustalać tymczasowe zasady, odnoszące się do spraw, które dla niego mają życiowe znaczenie, ale mniej istotne dla innych; w zamian za to jednostka zachowuje milczenie i neutralność w sprawach istotnych dla innych, ale nie mających bezpośredniego znaczenia dla niej (modus Vivendi – wszyscy uczestnicy wnoszą swój wkład do wspólnej definicji sytuacji, która jest nastawiona na zgodę)

– uczestnicy interakcji osiągają realną zgodę co do tego, że należy unikać otwartego konfliktu w kwestii definicji sytuacji (zgoda doraźna)

– wówczas, gdy „coś” zaprzeczy ustalonej definicji sytuacji (zdyskredytuje ją), to interakcja ulegnie zatrzymaniu wskutek konfuzji i zakłopotania; w celu profilaktycznym, aby odbudować definicję sytuacji, stosuje się tzw. praktyki zapobiegawcze lub korekcyjne:
a) praktyki obronne – dla obrony własnych projekcji
b) praktyki zapobiegawcze –  kiedy korzysta z nich uczestnik interakcji dla obrony definicji, która pochodzi od kogoś innego

Mówiąc o „człowieku w teatrze życia codziennego” nie można pominąć tzw. pierwszego wrażenia, odgrywającego kluczową rolę w różnych interakcjach. Przykładem może być nauczyciel, który wykreuje wizerunek wymagającego tudzież bezkompromisowego – wówczas spotka się z ogólnym poszanowaniem.

Alicja Paluch pozycjonowanie
Na podstawie E. Goffmana – „Człowiek w teatrze życia codziennego”