20 lat nowej Polski w reportażach recenzja książki

Odpowiedzi na te pytania próbował znaleźć publicysta „Gazety Wyborczej” Mariusz Szczygieł. Wynikiem swojej pracy postanowił podzielić się z samymi zainteresowanymi wydając nakładem Wydawnictwa Czarnego zbiór reportaży, które ukazały się w ostatnim dwudziestoleciu. Wyboru dokonał bardzo subiektywnie przytaczając teksty zarówno te bardziej znane, jak i zapomniane, czy też reportaże napisane przez tych mniej i mocniej zaprawionych w pisaniu reporterów. Reportaży, które zaskakują nie tylko swoją treścią, ale także metodami jej pozyskiwania oraz elokwencją dziennikarzy, którzy często spotykali się z problemami trudnymi, delikatnymi, a także kontrowersyjnymi.

„20 lat nowej Polski w reportażach według Mariusza Szczygła” zawiera w sobie 26 niedrukowanych dotąd w żadnych innych antologiach reportaży. Wśród nich znajdują się teksty wzruszające, takie jak ten opisujący historię Janka, który po utracie pamięci został zgłoszony do Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych ITAKA. Wojciech Tochman, autor reportażu, towarzyszy mu w drodze po własną tożsamość, uczestniczy w badaniach, mających pomóc Jankowi przywrócić wspomnienia z dawnego życia. Ta historia nie bez powodu otwiera zbiór reportaży ostatniego dwudziestolecia – mężczyzna jest bowiem metaforą Polaków, którzy po 1989 roku ocknęli się w zupełnie nowym świecie, do którego musieli się od nowa przystosować.

Teksty zawarte w książce zawierają  opisy kwestii czy wydarzeń nowych, istotnych czy przełomowych dla ówczesnej społeczności. Autor przytacza w niej swój reportaż, za pomocą którego miał sprawdzić, co kryje się za anonimowymi ogłoszeniami zawartymi w gazetach. Skutki eksperymentu są szokujące, ukazują mentalność „nowych Polaków”, którzy zdążyli już zachłysnąć się demokracją (reportaż został opublikowany w 1993 roku). Wśród tekstów znajdziemy także teksty poruszające problemy, które wciąż budzą mieszane uczucia – historię przemytników narkotyków, którzy połykali kapsułki z kokainą, by nie dać się złapać policji, dylematy dwóch lesbijek, które chciały mieć własne dziecko czy motywy czatowników, uzależnionych od czatów erotycznych i cybersexu. Znajdziemy w publikacje także teksty o aborcji, grze na giełdzie czy amerykańskiej korporacji Amway, gwarantującej miłą atmosferę pracy i szybki awans (zupełnie jak McDonalds). Mariusz Szczygieł nie zapomniał także o dwóch wielkich, niezaprzeczalnych hitach ostatniego dwudziestolecia – muzyce disco polo oraz niekończących się telenowelach, do których panie domu często dostosowują swój grafik dnia. Dzieło zwieńczają prowokacje dziennikarskie – reporterzy wcielają się w postacie studenta szkoły ojca Ryszka i bywalca siłowni zainteresowanego używkami, aby ukazać czytelnikom prawdziwe realia ekskluzywnego, niedostępnego dla wszystkich, elitarnego światka.

Mariusz Szczygieł stworzył wyjątkową książkę, w skład której wchodzą niebanalne reportaże. Niektóre z nich są mniej, inne bardziej interesujące, jednakże całość doskonale realizuje postawiony sobie cel, ukazując drogę Polski przez demokrację do czasów „Dr House’a” (od którego de facto uzależniona jest jedna z reporterek). Treść tekstów opublikowanych w pierwszych latach po 1989 roku jest zaskakująca – dla mnie, osoby znającej czasy komuny wyłącznie z książek, prasy i opowiadań, opisywane zachowania i sposoby myślenia bohaterów były nad wyraz kształcące. Ta treść połączona z kolokwialnym językiem, doskonale odzwierciedlającym polską mentalność i intrygującymi ilustracjami grupy Twożywo, stworzyła kolejną perełkę polskiej literatury. Perełkę, która wydana w połowie listopada już osiągnęła status książkowego bestsellera.
Autorka recenzji: Marta Kalinowska
Autor: Opracowanie zbiorowe
Tytuł: 20 lat nowej Polski w reportażach według Mariusza Szczygła
Wydawca: Wydawnictwo Czarne
Data wydania: 2009
Ilość stron: 470
Kategoria: reportaż
Oprawa: Twarda
Cena detaliczna: 49,90